fbpx


Rentgen

Rentgen, müasir tibbdə və sənayedə geniş şəkildə istifadə edilən bir görüntü texnologiyasıdır. Rentgen adətən x-ray və ya rentgen şüaları olaraq bilinən elektromaqnit radiasiya növüdür. Bu texnologiya, iç strukturları görüntüləmək üçün istifadə olunur və müxtəlif sahələrdə tətbiq edilir, o cümlədən tibb, sənaye və təhlükəsizlik.

Rentgenin Tarixi

Rentgen şüalarının kəşfi 1895-ci ildə Alman fizik Wilhelm Conrad Röntgen tərəfindən həyata keçirilmişdir. Röntgen, vakuumlu bir boruda elektrik cərəyanı keçirdiyi zaman, görünməz radiasiyanın şüşə borunun ətrafında işıq yaradan bir təsir yaratdığını aşkar etdi. Bu şüaların canlı toxumalar üzərindəki təsirini öyrənərək, rentgen görüntülərini əldə etməyi bacardı. Röntgen bu kəşfi ilə 1901-ci ildə Nobel Fizika Mükafatını qazandı.

Rentgenin İş Prinsipi

Rentgen şüaları, elektromaqnit spektrinin yüksək enerji sahəsinə aid olan radiasiyadır. Bu şüalar, insan bədəni kimi müxtəlif maddələrdən keçə bilirlər, lakin bu maddələrin yoğunluğuna və tərkibinə görə müxtəlif dərəcədə udulurlar. Rentgen cihazı, bir tərəfdən radiasiya göndərərək, digər tərəfdən bu radiasiyanın keçdiyi bölgələrdə meydana gələn təsirləri qəbul edir və şəkillər əmələ gətirir.

Tibb Sahəsində Rentgenin Tətbiqi

Rentgenin tibbdə istifadəsi, müayinə və diaqnostika məqsədilə çox genişdir. Ən çox rast gəlinən rentgen tətbiqləri aşağıdakılardır:
  1. Skelet Sisteminin Görüntülənməsi: Qırıq və sınıqların diaqnostikası üçün rentgen şəkilləri istifadə olunur. Həmçinin, artrit və digər skelet xəstəliklərinin diaqnozunda da əhəmiyyətlidir.
  2. Daxili Orqanların Görüntülənməsi: Rentgen, ağciyərlər, ürək, və mədə-bağırsaq sistemlərinin görüntülənməsində istifadə edilir. Torakal rentgen (x-ray) ağciyərlərin vəziyyətini qiymətləndirmək üçün tez-tez istifadə olunur.
  3. Diş Həkimliyi: Dişlərin və diş köklərinin vəziyyətini yoxlamaq üçün diş rentgenləri müayinə edilə bilər. Bu, diş çürümələri, kök problemləri və digər diş xəstəliklərini aşkar etməyə kömək edir.
  4. Mamografiya: Xüsusilə qadınlarda süd vəzi xərçəngi üçün erkən diaqnostika məqsədilə istifadə olunan xüsusi bir rentgen metodudur.

Sənayedə Rentgenin Tətbiqi

Rentgen texnologiyası sənayedə də geniş istifadə olunur:
  1. Materialların Təhlili: Metal və digər materialların iç strukturlarını yoxlamaq üçün rentgen şüaları istifadə edilir. Bu, xüsusilə qaynaq və digər istehsal proseslərinin keyfiyyətini qiymətləndirmək üçün faydalıdır.
  2. Təhlükəsizlik: Təhlükəsizlik yoxlamaları üçün rentgen cihazları hava limanlarında və digər yüksək təhlükəsizlik bölgələrində istifadə olunur. Bu, əşyaların və paketlərin içindəki əşyaların təsvirini əldə etməyə kömək edir.

Rentgenin Riskləri və Təhlükəsizlik

Rentgen şüaları ionlaşdırıcı radiasiya olduğu üçün müəyyən bir risk daşıyır. Uzunmüddətli və ya yüksək dozada radiasiyaya məruz qalma, xərçəng riskini artıra bilər. Bu səbəbdən, rentgen müayinələrinin yalnız mütləq lazım olduqda həyata keçirilməsi və radiasiya dozalarının mümkün qədər azaldılması tövsiyə edilir. Tibbi müayinələrdə, mütəxəssislər radiasiya dozalarını mümkün qədər aşağı səviyyədə saxlamağa çalışır.

Nəticə

Rentgen texnologiyası müasir elm və texnologiyanın vacib bir hissəsidir. Tibb sahəsində, sənayedə və təhlükəsizlik sektorunda geniş istifadəsi, onun nə qədər faydalı olduğunu göstərir. Lakin, radiasiya risklərini nəzərə alaraq, rentgen müayinələrinin ehtiyaclı və məsuliyyətli şəkildə həyata keçirilməsi vacibdir.


Copyright by AR Media & Texno Media 2024. All rights reserved.