Pulmonologiyanın Tarixi

Pulmonoloqların İxtisas Sahələri

1. Xroniki Obstruktiv Ağciyər Xəstəliyi (KOAH): KOAH, uzunmüddətli bronxit və ya emfizema kimi ağciyər xəstəlikləri qrupunu əhatə edir. Bu xəstəliklər tənəffüs yollarında ciddi daralma və ağciyərlərin normal funksiyasının itirilməsi ilə xarakterizə olunur.
2. Astma: Astma, tənəffüs yollarının iltihabı və daralması nəticəsində yaranan, xroniki bir xəstəlikdir. Astma xəstələrində tez-tez tutmalar, tənəffüs çətinliyi, öskürək və nəfəsalmanın çətinləşməsi müşahidə olunur.
3. Sətəlcəm: Sətəlcəm, ağciyərlərin iltihabı ilə xarakterizə olunan, bakteriya, virus və ya göbələklər tərəfindən törədilən infeksion xəstəlikdir. Sətəlcəm yüksək atəş, öskürək, bəlğəm və sinədə ağrı ilə müşayiət olunur.
4. Fibroz: Pulmonar fibroz, ağciyər toxumasının qalınlaşması və sərtləşməsi ilə xarakterizə olunur, bu da tənəffüsün çətinləşməsinə və qan oksigeninin azalmasına səbəb olur. Bu xəstəlik adətən yavaş-yavaş inkişaf edir və müalicəsi çətin olur.
5. Ağciyər Emboliyası: Ağciyər emboliyası, qan laxtasının ağciyərə getdiyi və ağciyərdəki qan axınının kəsildiyi təcili bir vəziyyətdir. Bu vəziyyət həyati təhlükə yarada bilər və dərhal tibbi müdaxilə tələb edir.

Pulmonologiyada Diaqnostika Metodları

1. Spirometriya: Spirometriya, ağciyərlərin funksional vəziyyətini qiymətləndirmək üçün istifadə olunan bir testdir. Bu test ağciyər həcmini və tənəffüs yollarının açıqlığını ölçür.
2. Rentgen və Kompüter Tomoqrafiyası (KT): Rentgen və KT, ağciyərlərin struktural dəyişikliklərini və xəstəliklərin mövcudluğunu göstərmək üçün istifadə olunan radioloji metodlardır.
3. Bronkoskopiya: Bronkoskopiya, tənəffüs yollarının daxilini vizual olaraq müayinə etməyə imkan verən bir prosedurdur. Bu prosedur vasitəsilə pulmonoloqlar tənəffüs yollarında hər hansı bir dəyişiklik və ya anomaliyanı müşahidə edə bilərlər.
4. Qan Qazları Təhlili: Bu analiz qan oksigen və karbon dioksid səviyyələrini ölçərək, tənəffüs sistemi funksiyalarının vəziyyətini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.

Pulmonoloji Müalicə Yöntəmləri

1. Dərman Müalicəsi: Pulmonoloji xəstəliklərin müalicəsində dərmanlar geniş istifadə olunur. Məsələn, bronxodilatorlar astma və KOAH xəstələrinin tənəffüs yollarını genişləndirmək üçün istifadə olunur. Antibiotiklər sətəlcəm və digər infeksion xəstəliklərin müalicəsində təsirli ola bilər.
2. Oksigenoterapiya: Xroniki tənəffüs çatışmazlığı olan xəstələrə əlavə oksigen verilməsi tez-tez istifadə olunan bir müalicə metodudur.
3. Cərrahi Müdaxilə: Bəzi pulmonoloji xəstəliklər cərrahi müdaxilə tələb edə bilər. Məsələn, ağciyər xərçəngində bədxassəli toxumanın çıxarılması üçün cərrahiyyə tətbiq oluna bilər.
4. Reabilitasiya Proqramları: Ağciyər xəstəliklərindən əziyyət çəkən xəstələr üçün reabilitasiya proqramları tətbiq edilə bilər. Bu proqramlar xəstələrin tənəffüs qabiliyyətini artırmaq və ümumi həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır.

Pulmonologiyanın Gələcəyi

Nəticə