Histerosalpingoqrafiya (HSG) qadın reproduktiv sisteminin qiymətləndirilməsi üçün istifadə olunan xüsusi rentgen müayinəsidir. Bu prosedur uşaqlıq boşluğu və fallop borularının vəziyyətini yoxlamağa kömək edir. Xüsusilə sonsuzluq diaqnozu qoyulan və ya təkrarlanan düşüklər yaşayan qadınlar üçün vacib müayinə metodlarından biridir. HSG uşaqlıq daxilində və fallop borularında hər hansı tıxanma, anomaliya və ya digər patologiyaların olub-olmadığını aşkar etməyə kömək edir.
HSG Nə Üçün Aparılır?
HSG aşağıdakı hallarda tətbiq edilir:
- Sonsuzluq problemlərinin araşdırılması – Yumurtalıq borularının açıq olub-olmadığını müəyyən edir.
- Uşaqlıq anomaliyalarının aşkarlanması – Uşaqlıq divarının quruluşunda anormallıq olub-olmadığını yoxlayır.
- Düşüklərin səbəblərinin araşdırılması – Daxili uşaqlıq boşluğunun problemlərini müəyyən etməyə kömək edir.
- Cərrahi əməliyyatlardan sonra yoxlama – Əvvəlki boru bağlılığı əməliyyatlarından və ya digər müdaxilələrdən sonra boruların açıq olub-olmadığını qiymətləndirir.
- Menstrual problemlərin araşdırılması – Menstrual tsikldə baş verən anomaliyaların səbəblərini müəyyən etmək üçün istifadə olunur.
- Endometrial poliplər və ya fibroidlər – Uşaqlıq boşluğunda hər hansı kütlə və ya polipin olub-olmadığını müəyyən edir.
- İnfeksiyaların təsirini qiymətləndirmək – Keçirilmiş infeksiyaların uşaqlıq və fallop borularına təsirini aşkar etmək üçün istifadə olunur.
HSG Necə Aparılır?
HSG proseduru adətən menstruasiyanın bitməsindən bir neçə gün sonra, lakin yumurtlama baş verməmişdən əvvəl həyata keçirilir. Prosedurun gedişi aşağıdakı kimidir:
- Pasiyentin Hazırlığı – Müayinə günü pasiyent xüsusi hazırlıq tələb etmir. Ancaq prosedurdan əvvəl infeksiya riskini azaltmaq üçün həkim antibiotik müalicəsi tövsiyə edə bilər.
- Kontrast Mayenin Yeridilməsi – Xüsusi kontrast maye uşaqlıq boşluğuna və fallop borularına daxil edilir.
- Rentgen Şəkillərinin Çəkilməsi – Maye borulardan keçdikcə rentgen şəkilləri çəkilir və boruların açıq olub-olmadığı müəyyən edilir.
- Müayinə Prosesi – Prosedur təxminən 10-15 dəqiqə davam edir və ümumiyyətlə ambulator şəraitdə aparılır.
HSG Ağrılıdırmı?
HSG zamanı bəzi qadınlar yüngül və ya orta səviyyədə narahatlıq hiss edə bilərlər. Bu, uşaqlıq boşluğuna kontrast maye yeridilməsi ilə əlaqəlidir. Bəzi hallarda qısa müddətli spazmlar və ya yüngül ağrılar ola bilər. Prosedurdan əvvəl həkim yüngül ağrıkəsici dərmanlar qəbul etməyi tövsiyə edə bilər.
HSG Müayinəsindən Sonra Nələr Gözlənilir?
- Qısa müddətli vaginal qanaxma ola bilər.
- Yüngül qarın ağrısı və ya spazmlar müşahidə edilə bilər.
- Şəffaf və ya az miqdarda qanlı axıntı ola bilər.
- İnfeksiya riski az olsa da, hərarət, güclü ağrı və ya pis qoxulu ifrazat olarsa, dərhal həkimə müraciət edilməlidir.
HSG Müayinəsindən Sonra Hamiləlik Şansı Artırmı?
Bəzi qadınlarda HSG müayinəsindən sonra hamilə qalmaq ehtimalı artır. Bunun səbəbi kontrast mayenin boruların içini təmizləməsi və kiçik tıxanıqlıqları açmasıdır. Əgər fallop boruları qismən bağlı idisə, HSG onları açaraq təbii yolla hamilə qalma şansını artıra bilər.
HSG-nin Faydaları
Faydaları:
- Qeyri-invaziv və sürətli müayinə metodudur.
- Fallop borularının açıqlığını dəqiq göstərir.
- Uşaqlıq anomaliyalarını müəyyən etməyə kömək edir.
- Sonsuzluq diaqnozunda əhəmiyyətli məlumatlar verir.
- Yumurtalıq borularındakı kiçik tıxanıqlıqları aça bilər.
HSG-nin Alternativləri
HSG müayinəsi ilə yanaşı, digər diaqnostik metodlar da mövcuddur:
- Sonohisteroqrafiya (SHG) – Uşaqlıq boşluğunu ultrasonoqrafiya ilə qiymətləndirən metod.
- Laparoskopiya – Daha invaziv, lakin fallop borularının vəziyyətini daha ətraflı göstərən prosedur.
- MRT və ya histeroskopiya – Bəzi hallarda alternativ diaqnostik metod kimi istifadə edilir.
HSG Müayinəsinə Necə Hazırlaşmalı?
- Menstruasiya bitdikdən sonra aparılmalıdır – Adətən tsiklin 7-10-cu günləri arasında.
- Prosedurdan əvvəl həkimlə məsləhətləşin – Əgər infeksiya və ya digər xəstəliklər varsa, müayinə təxirə salına bilər.
- Ağrını azaltmaq üçün ağrıkəsici qəbul edə bilərsiniz – İbuprofen kimi ağrıkəsicilər prosedurdan əvvəl qəbul edilə bilər.
- Müayinə günü rahat geyim geyinin – Prosedurdan sonra bir qədər diskomfort hiss oluna bilər.
Göstərişlər və əksgöstərişlər
Histerosalpinqoqrafiya aşağıdakı hallarda aparılması tövsiyə olunur:
- Uşaqlıq borularının keçməzliyi şübhəsi olduqda.
- İstmiko-servikal çatışmazlıq – servikal kanalın və onun daxili dəliyinin 5-7 mm-ə qədər genişlənməsi.
- Uşaqlıq və artımlarının inkişaf anomaliyaları.
- Submukoz mioma və ya sinexiyalar (uşaqlıq boşluğunda bitişmələr).
- Adenomioz, uşaqlığın selikli qişasının xərçəngi və polipi, vərəmin genital forması.
Müayinəyə hazırlıq zamanı pasiyentin ginekoloji müayinədən keçməsi vacibdir. Bu zaman yalnız göstərişlər deyil, həm də əksgöstərişlər nəzərə alınmalıdır.
Əksgöstərişlər:
- Hamiləliyin mümkünlüyü.
- Hamiləlik və südvermə dövrü.
- Cinsiyyət yollarından qanlı ifrazat.
- Kəskin infeksion xəstəliklərin olması.
- Vaginanın təmizliyinin II dərəcədən aşağı olması və sidik-cinsiyyət yollarında kəskin iltihabi proseslər (bartolinit, vaginit, servisit, endometrit, salpinqooforit, uretrit, sistit, pielonefrit).
- Ağır xroniki somatik xəstəliklər.
Histeresalpinografiya haqqında ən verilən suallar:
- HSG proseduru nə qədər vaxt aparır? – Təxminən 10-15 dəqiqə çəkir.
- HSG hamiləliyə təsir edirmi? – Bəzi hallarda hamiləlik şansını artıra bilər.
- HSG sonrası gündəlik həyata nə vaxt qayıtmaq olar? – Adətən eyni gün.
- HSG təhlükəlidirmi? – Əksər hallarda təhlükəsizdir, lakin nadir hallarda infeksiya riski var. Prosedurun professional həkim tərəfindən aparılması mütləqdir.
Nəticə
HSG (Histerosalpingoqrafiya) qadın reproduktiv sağlamlığını qiymətləndirmək üçün əhəmiyyətli bir diaqnostik metoddur. Sonsuzluq, menstrual problemlər və düşüklərin səbəblərini araşdırmaq üçün effektiv vasitədir. Müayinə zamanı yüngül diskomfort hiss edilə bilsə də, ümumilikdə təhlükəsiz və sürətli bir prosedurdur. HSG müayinəsi keçirməyi planlaşdıran qadınlar həkim məsləhəti almalı və prosedurun gedişi haqqında ətraflı məlumat əldə etməlidirlər. HSG nəticələrinə əsasən həkim uyğun müalicə və ya əlavə müayinələr tövsiyə edə bilər.