Angina nədir?

Angina (boğaz ağrısı) tənəffüs yollarının bakterial və ya virus mənşəli infeksiyası nəticəsində yaranan iltihabi bir xəstəlikdir. Xalq arasında daha çox “badamcıq iltihabı” və ya “boğaz ağrısı” kimi tanınır. Bu xəstəlik əsasən uşaqlar və immun sistemi zəif olan insanlarda daha tez-tez rast gəlinir. Angina təkcə boğaz ağrısı ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda ümumi sağlamlıq vəziyyətinə təsir edərək yorğunluq, hərarət və udqunma çətinliyi kimi problemlər yaradır.

Boğaz ağrısı bəzən yüngül formada keçsə də, bəzi hallarda ciddi fəsadlara yol aça bilər. Angina, xüsusilə bakterial infeksiyalar nəticəsində inkişaf etdikdə, müalicə edilmədikdə böyrək, ürək və oynaq problemlərinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən, simptomlar hiss edildikdə vaxtında tədbir görmək və müalicəyə başlamaq olduqca vacibdir.

Anginanın səbəbləri

Anginanın yaranmasına səbəb olan əsas amillər aşağıdakılardır:

• Bakterial infeksiyalar: Anginanın ən yayılmış səbəblərindən biri Streptococcus pyogenes bakteriyasıdır. Bu bakteriya “streptokok angina” adlanan ciddi boğaz infeksiyasına səbəb ola bilər. Streptokok infeksiyası müalicə olunmazsa, daha ciddi fəsadlara, məsələn, revmatik qızdırmaya və ya glomerulonefrit kimi böyrək xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
• Viruslar: Adenovirus, influenza (qrip) virusu, Epstein-Barr virusu və digər viruslar anginaya səbəb ola bilər. Virus mənşəli anginalar antibiotiklərlə müalicə olunmur və daha çox simptomatik müalicə tələb edir. Xüsusilə qrip mövsümündə virus mənşəli angina hallarına daha çox rast gəlinir.
• Allergiyalar: Toz, tüstü, kimyəvi maddələr və digər allergenlər boğazda qıcıqlanma yaradaraq angina simptomlarına səbəb ola bilər. Allergik reaksiya nəticəsində boğazda şişkinlik və selikli qişada qıcıqlanma yarana bilər.
• İmmunitet sisteminin zəifləməsi: Yorğunluq, düzgün qidalanmamaq, stress və xroniki xəstəliklər immun sistemini zəiflədərək anginanın yaranmasına şərait yaradır. Zəif immunitetli insanlar infeksiyalara qarşı daha həssas olurlar.
• Soyuq hava və nəm mühit: Soyuq havalarda və yüksək rütubətli şəraitdə bakteriya və viruslar daha aktiv olur, bu da anginanın yayılmasını sürətləndirir. Həmçinin, kondisionerlər və havalandırma sistemləri də boğazın qurumasına və infeksiyaların asan yayılmasına səbəb ola bilər.
• Gigiyena qaydalarına riayət etməmək: Çirkli əllərlə ağız və buruna toxunmaq, gigiyenik olmayan şəraitlərdə yaşamaq anginaya səbəb ola bilən mikrobların orqanizmə daxil olmasını asanlaşdırır.
• Siqaret və spirtli içkilər: Siqaret çəkmək boğazın selikli qişasına zərər verərək infeksiyalara qarşı həssaslığı artırır. Spirtli içkilər isə boğazın qurumasına və mikrobların asanlıqla yayılmasına səbəb ola bilər.

Anginanın əlamətləri

Angina olan insanlarda aşağıdakı simptomlar müşahidə oluna bilər:

• Boğazda ağrı və yanma hissi
• Udqunma zamanı narahatlıq və ağrı
• Badamcıqlarda qızartı və şişkinlik
• Bəzən badamcıqların üzərində ağ və ya sarımtıl örtük
• Yüksək temperatur və titrəmə
• Baş ağrısı və ümumi halsızlıq
• Boyun limfa düyünlərinin şişməsi və ağrılı olması
• Səsin xırıltılı olması və danışarkən çətinlik çəkmək
• İştahsızlıq və qida qəbulunda çətinlik
• Nəfəs alarkən narahatlıq və ağızda quruluq hissi
• Bədəndə əzələ və oynaq ağrıları
• Qan analizlərində leykositlərin və CRP səviyyəsinin artması
• Qulaq ağrısı və ya çənədə narahatlıq hissi
• Bəzi hallarda boğazda irinli çöküntülərin yaranması

Anginanın növləri

Angina müxtəlif formalarda müşahidə edilə bilər. Ən yayılmış angina növləri bunlardır:

1. Kataral angina: Ən yüngül formasıdır, əsasən boğazın qızarması və yüngül ağrı ilə müşahidə olunur.
2. Lakunyar angina: Badamcıqların üzərində ağ irinli ləkələr əmələ gəlir. Bu növ angina adətən yüksək hərarətlə müşayiət olunur.
3. Follikulyar angina: Badamcıqlarda kiçik, sarımtıl irin nöqtələri görünür və çox vaxt limfa düyünlərinin şişməsi ilə yanaşı müşahidə edilir.
4. Viral angina: Bakterial infeksiya ilə deyil, viruslarla əlaqəli olur və antibiotik müalicəsinə ehtiyac olmur. Daha çox qriplə əlaqəli olaraq meydana gəlir.
5. Xroniki angina: Tez-tez təkrarlanan və uzun müddət davam edən angina formasıdır. Xroniki angina olan insanlarda boğazda daimi qıcıqlanma və təkrarlanan infeksiyalar ola bilər.
6. Aftoz angina: Ağız və boğazın selikli qişasında ağrılı yaralar əmələ gəlir.

Anginanın fəsadları

Angina vaxtında və düzgün müalicə olunmadıqda aşağıdakı ciddi fəsadlara səbəb ola bilər:

• Revmatik qızdırma – ürəyə, oynaqlara və sinir sisteminə təsir edən ciddi xəstəlik.
• Böyrək infeksiyaları – xüsusilə streptokok angina müalicə edilmədikdə, böyrək problemlərinə yol aça bilər.
• Orta qulaq iltihabı – angina zamanı bakteriyalar qulaq borusuna keçərək qulaq infeksiyalarına səbəb ola bilər.
• Tonzillit absesi – badamcıqlar ətrafında irin yığılması nəticəsində yaranan ağır vəziyyət.
• Xroniki angina – anginanın müalicə olunmaması nəticəsində təkrarlanan infeksiyalar.

Anginanın müalicəsi

Anginanın müalicəsi xəstəliyin səbəb və şiddətindən asılı olaraq dəyişir.

• Bakterial angina: Antibiotiklər (penisillin, amoksisillin və ya makrolidlər) təyin olunur. Antibiotik müalicəsi yalnız həkim məsləhəti ilə aparılmalıdır.
• Viral angina: Antiviral dərmanlar, boğaz spreyləri və immunitet gücləndirici vasitələrdən istifadə edilir. İstirahət və maye qəbulunun artırılması da vacibdir.
• Ağrı və hərarət üçün dərmanlar: Parasetamol və ya ibuprofen kimi dərmanlar boğaz ağrısını və hərarəti azaltmaq üçün istifadə edilir.
• Duzlu su ilə qarqara: Boğazı dezinfeksiya edərək bakteriyaların azalmasına kömək edir.
• Bol maye qəbulu: İsti çaylar, bulyonlar və su içmək boğazın yumşalmasına kömək edir.
• Bitki çayları və təbii müalicə üsulları: Bal, limon, zəncəfil və adaçayı boğaz ağrısını azaltmağa kömək edə bilər.
• İmmuniteti gücləndirmək: C vitamini və sink kimi əlavələr qəbul etmək faydalıdır.

Anginadan qorunma yolları

Anginaya yoluxmamaq üçün aşağıdakı tədbirləri görmək vacibdir:

• Əlləri tez-tez yumaq və şəxsi gigiyenaya riayət etmək.
• Soyuq havalarda boğazı qorumaq və nəmli mühitlərdən uzaq durmaq.
• İmmuniteti gücləndirmək üçün sağlam qidalanmaq və vitaminlər qəbul etmək.
• Virus və bakteriyalardan qorunmaq üçün insanlarla yaxın təmasdan çəkinmək.
• Həddindən artıq soyuq içkilər və ya qidalar qəbul etməmək.
• Kifayət qədər yatmaq və stressdən uzaq durmaq.
• Bədənə uyğun geyinmək və qış aylarında soyuqdan qorunmaq.

Angina ciddi bir xəstəlikdir, düzgün müalicə olunmazsa ağırlaşmalara səbəb ola bilər. Bu səbəbdən xəstəlik əlamətləri hiss edildikdə dərhal həkimə müraciət etmək və lazımi müalicə tədbirlərini görmək vacibdir.

Alqologiya: Xroniki Ağrılar və Onların Müalicə Metodları

Ağrı insan həyatında ən geniş yayılmış sağlamlıq problemlərindən biridir. O, sadəcə bir simptom deyil, həm də həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə azalda bilən bir problemdir. Xroniki ağrılar isə illərlə davam edə bilər və müalicəsi çətinlik yaradan bir sahədir.

Alqologiya nədir?

Alqologiya, tibbin ağrıların diaqnozu, müalicəsi və idarə olunması ilə məşğul olan bir sahəsidir. Bu sahə xüsusilə xroniki ağrılarla mübarizəyə yönəlmişdir və nevrologiya, reabilitasiya, fizioterapiya və psixiatriya kimi digər tibb sahələri ilə sıx əlaqədə işləyir. Alqoloqlar, yəni ağrı mütəxəssisləri, müxtəlif səbəblərdən yaranan ağrıları tanıyır və uyğun müalicə metodlarını təyin edirlər.

Xroniki ağrılar və onların səbəbləri

Xroniki ağrı, üç aydan çox davam edən və insanın gündəlik həyatına təsir edən ağrı növüdür. Bu ağrıların yaranma səbəbləri müxtəlif ola bilər:

• Neyropatik ağrılar – Sinir sistemində meydana gələn problemlər nəticəsində yaranır. Şəkərli diabet, insult və ya onurğa zədələri səbəbilə baş verə bilər.
• Somatik ağrılar – Sümük, oynaq və əzələ problemlərindən qaynaqlanır. Artrit və fibromialgiya kimi xəstəliklər buna nümunədir.
• Visseral ağrılar – Daxili orqanlardan gələn ağrılardır. Mədə-bağırsaq və ya ürək-damar problemləri nəticəsində baş verə bilər.
• Psixosomatik ağrılar – Stress və depressiya kimi psixoloji problemlər nəticəsində meydana gələn ağrılar.
• Onkoloji ağrılar – Xərçəng xəstəliyi zamanı meydana gələn şiddətli ağrılar bu kateqoriyaya daxildir.

Kimlər alqoloqa müraciət etməlidir?

1. Xroniki ağrılardan əziyyət çəkənlər

Əgər ağrılarınız 3 aydan çox davam edirsə və həyat keyfiyyətinizi aşağı salırsa, alqoloqa müraciət etməlisiniz. Xroniki ağrılar aşağıdakılarla bağlı ola bilər:

• Boyun və bel ağrıları
• Baş ağrıları və miqren
• Əzələ və oynaq ağrıları (artrit, revmatizm)
• Fibromialgiya və digər ağrı sindromları

2. Cərrahi müdaxilədən sonra ağrıları davam edənlər

Bəzi hallarda cərrahi əməliyyatdan sonra ağrılar uzun müddət davam edə bilər. Əgər reabilitasiya dövrü uzanırsa və ağrılar keçmirsə, alqoloq bu prosesi yüngülləşdirmək üçün fərdi müalicə üsulları təklif edə bilər.

3. Onkoloji xəstələr

Xərçəng xəstələrində ağrılar müalicə prosesinin bir hissəsi ola bilər. Alqoloq ağrıların effektiv idarə olunmasına kömək edərək xəstənin daha rahat yaşamasını təmin edir.

4. Nevropatik ağrılar yaşayanlar

Sinir sistemindən qaynaqlanan ağrılar adətən yanma, sancma və keyləşmə hissi ilə müşayiət olunur. Bu ağrılar diabet, insult və ya sinir zədələnməsi nəticəsində yarana bilər. Alqoloq nevropatik ağrıların müalicəsində xüsusi üsullardan istifadə edir.

5. Travmadan sonra ağrıları qalanlar

Qəzalar, zədələnmələr və idman travmalarından sonra bəzən uzunmüddətli ağrılar qala bilər. Əgər fiziki terapiya və digər müalicələr ağrını azaltmırsa, alqoloq alternativ üsullarla ağrının qarşısını ala bilər.

6. Stress və psixosomatik ağrılar yaşayanlar

Bəzi hallarda ağrılar fiziki deyil, psixoloji faktorlarla bağlı olur. Stress, depresiya və narahatlıq bəzi insanlarda baş ağrısı, əzələ gərginliyi və digər fiziki simptomlara səbəb ola bilər. Alqoloq bu tip ağrıları effektiv şəkildə idarə etməyə kömək edə bilər.

Alqologiyanın müalicə metodları

Alqologiya sahəsində istifadə olunan müalicə üsulları müxtəlif və kompleksdir. Əsas məqsəd, xəstənin ağrısını azaltmaq və həyat keyfiyyətini artırmaqdır. Aşağıda ən çox istifadə edilən müalicə metodlarını təqdim edirik:

1. Medikamentoz terapiya

Xroniki ağrıların müalicəsində bir sıra dərmanlar istifadə edilir:

• Analjeziklər – Parasetamol və qeyri-steroid iltihab əleyhinə preparatlar (NSAİİ) ağrını azaltmaq üçün geniş istifadə olunur.
• Antidepressantlar – Xüsusilə neyropatik ağrılar üçün istifadə edilir.
• Antikonvulsantlar – Sinir sistemində yaranan ağrıları azaltmağa kömək edir.
• Opioid analjeziklər – Şiddətli ağrılarda istifadə edilən, lakin asılılıq riski olan dərmanlardır.

2. Fizioterapiya və reabilitasiya

• Masaj və manual terapiya – Əzələ spazmlarını aradan qaldırmaq və qan dövranını yaxşılaşdırmaq üçün tətbiq edilir.
• Elektrostimulyasiya – Elektrik dalğaları vasitəsilə ağrının idarə olunmasına kömək edir.
• Ağrının blokadası – Sinirlərin müvəqqəti bloklanması ilə ağrı hissini azaltmaq mümkündür.
• Hidroterapiya – Su və istilik vasitəsilə ağrının azaldılması metodu.
• Ekstrakorporal şok dalğa terapiyası (ESWT) – Əzələ-skelet ağrılarını azaltmaq üçün tətbiq edilən yeni metod.

3. İnvaziv prosedurlar

• Epidural steroid inyeksiyaları – Bel və boyun ağrılarını azaltmaq üçün tətbiq edilir.
• Radiofrekans ablasiya – Sinir uclarını qismən məhv edərək ağrının ötürülməsini dayandırır.
• Nevral terapiya – Sinir sistemini tənzimləmək üçün xüsusi inyeksiyalar istifadə edilir.

4. Alternativ terapiya üsulları

• Akupunktur – Şərq təbabətinə əsaslanan bu metod müəyyən nöqtələrə təsir etməklə ağrını azaldır.
• Bitki terapiyası – Təbii vasitələrlə ağrının idarə olunması.
• Psixoterapiya – Ağrı ilə bağlı psixoloji faktorları azaltmaq üçün istifadə edilir.
• Yoga və meditasiya – Stress və gərginliyi azaltmaq, ağrını idarə etmək üçün effektiv metodlar.
• Aromaterapiya – Bəzi efir yağları ağrını azaltmağa kömək edə bilər.

Alqologiya və həyat keyfiyyəti

Alqologiyanın əsas məqsədi xəstələrin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaqdır. Xroniki ağrı ilə yaşayan insanlar tez-tez depresiya, yuxu pozuntuları və iş qabiliyyətinin azalması kimi problemlərlə üzləşirlər. Doğru diaqnoz və müalicə metodları sayəsində bu problemlər aradan qaldırıla bilər. Həmçinin, ağrı ilə yaşamaq üçün xəstələrə psixoloji dəstək verilməsi də vacibdir.

Ağrı ilə mübarizədə yeni texnologiyalar

Son illərdə alqologiya sahəsində müxtəlif texnoloji yeniliklər meydana çıxıb.

• Süni intellekt və data analizi – Xroniki ağrıların səbəblərini daha dəqiq müəyyən etmək üçün istifadə edilir.
• Beyin stimulyasiyası texnologiyaları – Neyromodulyasiya metodları vasitəsilə sinir sisteminin fəaliyyətini tənzimləyən cihazlar inkişaf etdirilir.
• Biotibbi implantlar – Ağrıların idarə olunmasına kömək edən yeni nəsil implantlar hazırlanır.

Nəticə

Alqologiya sahəsi müasir tibbin ən dinamik və sürətlə inkişaf edən istiqamətlərindən biridir. Xroniki ağrıları effektiv şəkildə idarə etmək üçün müxtəlif metodlar tətbiq olunur. Əgər uzun müddət davam edən ağrılarınız varsa, alqoloq mütəxəssisinə müraciət etmək vacibdir. Unutmayın ki, həyat keyfiyyətinizi artırmaq mümkündür və ağrısız bir həyat əldə etmək üçün müasir tibbin imkanlarından istifadə etmək lazımdır.

Ginekologiya: Qadın Sağlamlığının Ən Vacib Sahəsi

Ginekologiya nədir və niyə vacibdir?

Ginekologiya qadın reproduktiv sistemi ilə bağlı xəstəliklərin diaqnostikası, müalicəsi və profilaktikasını əhatə edən tibb sahəsidir. Qadınların sağlam həyat sürdüyünə əmin olmaq üçün ginekoloji müayinələr mütləq vacibdir. Bir çox qadın yalnız problem yarandıqda həkimə müraciət edir, lakin mütəmadi yoxlanışlar ciddi xəstəliklərin qarşısını almağa kömək edir.

Ginekoloji Xəstəliklərin Əsas Əlamətləri

Aşağıda bəzi ginekoloji problemlərin əsas əlamətləri qeyd olunub, bu əlamətlər ginekoloji xəstəliyin xəbərçisi ola bilər:

1. Menstrual Dövr Pozuntuları

• Aybaşının nizamsız olması (çox tez və ya gec olması)
• Güclü qanaxmalar və ya çox az qanaxma
• Şiddətli aybaşı sancıları
• Aybaşı zamanı laxtalanmış qanaxma
• Aybaşının tamamilə dayanması (amenoreya)

Bu əlamətlər hormonal pozuntular, polikistik over sindromu (PCOS), uşaqlıq mioması və ya endometrioz kimi xəstəliklərdən qaynaqlana bilər.

2. Anormal Vaginal Axıntılar

• Qeyri-adi qoxulu və ya rəngdə axıntılar (sarı, yaşıl, qəhvəyi və ya köpüklü)
• Qatı və ya pendirəbənzər axıntılar
• İltihab və qaşınma hissi
• Cinsi əlaqə zamanı və ya sonra ağrı və narahatlıq

Bu simptomlar əsasən bakterial vaginoz, maya infeksiyası (kandida), cinsi yolla keçən infeksiyalar və ya servisit kimi xəstəliklərə işarə edə bilər.

3. Cinsi Əlaqə Zamanı Ağrı (Dispareuniya)

• Cinsi əlaqə zamanı və ya sonrasında kəskin ağrı
• Quru və ya qıcıqlanmış vaginal toxuma
• Cinsi əlaqədən sonra qanaxma

Bu problemlər hormonal dəyişikliklər, endometrioz, uşaqlıq boynu infeksiyaları və ya vaginal quruluqla əlaqəli ola bilər.

4. Qarnın Alt Nahiyəsində Ağrılar

• Davamlı və ya vaxtaşırı yaranan sancılar
• Qasıq nahiyəsində ağırlıq və ya diskomfort hissi
• Şiddətli qarın ağrısı

Qarın altı nahiyəsində ağrı və sancılar yumurtalıq kistaları, endometrioz, uşaqlıq infeksiyaları və ya sidik yolları infeksiyası kimi problemlərin göstəricisi ola bilər.

5. Qanaxmalar (Menstruasiya Xarici Qanaxmalar)

• Menstruasiya dövründən kənar qanaxmalar
• Cinsi əlaqədən sonra qanama
• Menopauza sonrası qanaxmalar

Bu simptomlar uşaqlıq boynu polipləri, hormonal balanssızlıqlar və ya hətta uşaqlıq boynu xərçənginin ilkin əlamətləri ola bilər.

6. Sidik Problemləri

• Tez-tez sidiyə çıxma
• Sidik ifrazı zamanı yanma və ya ağrı
• Sidikdə qan olması

Sidik yolları infeksiyaları, sidik kisəsi problemi və ya bəzi hallarda ginekoloji xəstəliklər bu simptomlara səbəb ola bilər.

Qadınların ən çox rast gəldiyi ginekoloji problemlər

Qadınlar arasında geniş yayılmış bəzi ginekoloji problemlər bunlardır:

• Menstrual dövr pozuntuları – Aybaşı nizamsızlığı, çox az və ya çox qanaxma, şiddətli ağrılar və emosional dəyişikliklər kimi simptomlarla müşayiət olunur. Bu, hormonal balanssızlıq və ya bəzi ciddi ginekoloji problemlərin əlaməti ola bilər.
• Polikistik Over Sindromu (PCOS) – Hormonal balanssızlıq və yumurtalıq kistalarının yaranması ilə müşayiət olunur. PCOS, insulin müqaviməti, artıq çəki və sonsuzluq kimi problemlərə səbəb ola bilər.
• Endometrioz – Uşaqlıq daxilindəki toxumanın uşaqlıqdan kənar sahələrdə böyüməsi nəticəsində meydana gələn xəstəlikdir. Bu, şiddətli ağrılar, aybaşı nizamsızlıqları və hətta sonsuzluq problemlərinə səbəb ola bilər.
• Yumurtalıq kistaları – Kiçik və ya böyük şişlər olub, qarında ağrı, menstruasiya problemləri və hətta bəzi hallarda yumurtalıqların funksiyalarına mənfi təsir edə bilər.
• Uşaqlıq mioması – Xoşxassəli şişlərdir və güclü qanaxmalar, sancılar və reproduktiv problemlərə səbəb ola bilər. Müalicəsi dərman və ya cərrahi üsullarla aparılır.

Bu problemlər erkən mərhələdə aşkar edildikdə, müalicəsi daha asan olur. Bu səbəbdən mütəmadi ginekoloji müayinələr çox önəmlidir.

Ginekoloji müayinələr və onların əhəmiyyəti

Hər qadın 6 ayda bir və ya ildə ən azı 1 dəfə ginekoloqa müraciət etməlidir. Ginekoloji müayinələr əsasən aşağıdakı testləri əhatə edir:

• Pap-smear testi – Uşaqlıq boynu xərçənginin erkən diaqnozu üçün aparılır və bu test uşaqlıq boynunda hər hansı xərçəngönü hüceyrələri aşkarlamağa kömək edir.
• Kolposkopiya – Uşaqlıq boynundakı dəyişiklikləri aşkarlamaq üçün istifadə edilən müayinədir. Əgər Pap-smear testi nəticələrində şübhəli hallar varsa, kolposkopiya əlavə olaraq tövsiyə edilə bilər.
• Ultrasəs müayinəsi – Yumurtalıq, uşaqlıq və digər reproduktiv orqanların vəziyyətini yoxlamaq üçün istifadə edilir. Bu müayinə, xüsusilə, kista və şişlərin aşkarlanması üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
• Hormonal analizlər – Qadın hormonlarının tarazlığını ölçmək və menstrual dövr pozuntularını araşdırmaq üçün istifadə olunur.

Bu müayinələr vasitəsilə ciddi problemlərin qarşısını almaq mümkündür. Xəstəliklər erkən mərhələdə aşkar edildikdə, müalicə daha effektiv olur.

Hamiləlik dövründə ginekoloji qayğı

Hamiləlik, qadının həyatında ən vacib mərhələlərdən biridir. Sağlam bir hamiləlik keçirmək üçün ginekoloqların tövsiyələri bunlardır:

• Folat turşusu qəbul etmək – Körpənin sinir sisteminin düzgün inkişaf etməsi üçün vacibdir. Fol turşusu hamiləliyin ilk aylarında xüsusilə vacibdir.
• Müntəzəm prenatal müayinələrdən keçmək – Ultrasəs, qan analizləri və digər yoxlamalar hamiləlik müddətində ana və körpənin sağlamlığını qorumaq üçün mütləqdir.
• Sağlam qidalanmaq və aktiv həyat tərzi sürmək – Hamiləlik zamanı balanslı qidalanma və mütəmadi yüngül fiziki fəaliyyət çəki artımını nəzarətdə saxlamağa və sağlam doğuşa kömək edir.
• Stressi minimuma endirmək – Stress və psixoloji gərginlik hamiləliyə mənfi təsir edə bilər. Bu səbəbdən meditasiya, yoga və ya rahatladıcı fəaliyyətlər tövsiyə edilir.

Qadınların ən çox verdiyi suallar:

1. Ginekoloqa nə zaman müraciət etməliyəm? Ginekoloqa müraciət etməyiniz üçün konkret problem gözləmək lazım deyil. Ancaq aşağıdakı hallarda mütləq ginekoloqa baş çəkmək lazımdır:

• Menstrual dövrünüzdə qeyri-adi dəyişikliklər varsa
• Güclü sancılar və ya anormal qanaxmalar hiss edirsinizsə
• Hamiləlik planlaşdırırsınızsa və ya artıq hamiləsinizsə
• Anormal vaginal axıntı və ya qaşıntı varsa
• Cinsi əlaqə zamanı ağrı hiss edirsinizsə

2. Ginekoloji müayinə ağrılıdırmı? Əksər ginekoloji müayinələr ağrısızdır. Ancaq bəzi prosedurlar, məsələn, Pap-smear testi və ya biopsiya zamanı yüngül narahatlıq hiss edilə bilər.
3. Menopauza zamanı hansı problemlərlə qarşılaşmaq olar? Menopauza dövründə qadınlarda aşağıdakı problemlər yarana bilər:

• İsti basmalar və tərləmə
• Yuxusuzluq və emosional dəyişikliklər
• Sümüklərin zəifləməsi (osteoporoz)
• Libido azlığı və vaginal quruluq

Bu problemlərin idarə olunması üçün ginekoloji məsləhət almaq vacibdir.

4. Ginekoloji xərçənglərdən qorunmaq mümkündürmü? Bəli! Pap-smear testləri, HPV peyvəndi və müntəzəm müayinələr xərçəng riskini azaldır. Hər qadın ildə ən az bir dəfə bu testlərdən keçməlidir.

Nəticə

Qadın sağlamlığı ginekoloji müayinələr və düzgün qayğı ilə qoruna bilər. Özünüzə və sağlamlığınıza dəyər verin, mütəmadi həkim müayinələrini unutmayın! Erkən diaqnoz – uğurlu müalicənin açarıdır!