Rinoplastika əməliyyatından sonra nələr qadağandır? – Ətraflı bələdçi

Rinoplastika, yəni burun estetikası əməliyyatı, həm tibbi, həm də kosmetik məqsədlərlə tətbiq edilən, dünyada və Azərbaycanda ən çox həyata keçirilən plastik əməliyyatlardan biridir. Lakin bu əməliyyatın uğurlu nəticələnməsi təkcə cərrahın bacarığı ilə deyil, həm də əməliyyatdan sonrakı dövrdə pasiyentin tövsiyələrə ciddi şəkildə əməl etməsi ilə birbaşa bağlıdır. Bu məqalədə, rinoplastika əməliyyatından sonra nələrin qadağan olduğunu, hansı vərdişlərdən və davranışlardan uzaq durmaq lazım gəldiyini detallı şəkildə izah edəcəyik.

1. Əyilmək və başı aşağı saxlamaq qadağandır

Əməliyyatdan sonrakı ilk günlərdə başın aşağı salınması burunda təzyiqin artmasına səbəb olur. Bu isə şişkinliyin və qansızmaların artmasına gətirib çıxara bilər. Ən azı ilk 7-10 gün ərzində əyilmək, başı aşağıda saxlamaq və ağır əşyalar qaldırmaq qəti qadağandır.

2. Gözlük taxmaq olmaz

Rinoplastikadan sonra burun nahiyəsi çox həssas və zərif olur. Gözlük taxmaq burun sümüyünə təzyiq edərək onun formalaşmasına mənfi təsir göstərə bilər. Gözlük taxmaq ən azı 4-6 həftəlik müddət ərzində qadağan olunur. Əgər görmə problemi varsa, kontakt linzalardan istifadə tövsiyə olunur.

3. Siqaret və alkoqoldan uzaq durun

Siqaret çəkmək və alkoqol qəbul etmək, bədəndə qan dövranını zəiflədir və sağalma prosesini yavaşladır. Xüsusilə siqaret, toxumaların oksigenlə təmin olunmasına maneə olur, bu da infeksiya riskini artırır və yara sağalmasını ləngidir. Əməliyyatdan ən azı 2 həftə öncə və 3 həftə sonra siqaret və alkoqoldan uzaq durmaq məsləhətdir.

4. Günəş şüalarından qorunun

Əməliyyatdan sonrakı dövrdə burun dərisi daha həssas olur və birbaşa günəş işığına məruz qalmaq, piqment ləkələrinə və dərinin yanmasına səbəb ola bilər. Çöldə olarkən şlyapa taxmaq və günəşdən qoruyucu kremlərdən istifadə etmək vacibdir. Günəşdən qorunma ən azı 2 ay davam etməlidir.

5. İdman və fiziki fəaliyyətlərə fasilə verin

Rinoplastikadan sonra ağır fiziki fəaliyyətlər (qaçış, üzgüçülük, fitness, hətta cüzi fiziki yüklənmələr belə) qansızma və ödem riskini artırır. İdmanla məşğul olmaq üçün ən azı 3-4 həftə gözləmək məsləhətdir. Bəzi hallarda, tam bərpa üçün 6 həftə və ya daha çox müddət tələb oluna bilər.

6. Üzünüzə və burnunuza toxunmayın

Buruna toxunmaq, ovuşdurmaq, masaj etmək və ya burun tənzimləməsini özünüz etməyə çalışmaq çox təhlükəlidir. Bu, burun formasının pozulmasına və əməliyyatın nəticələrinin zərərə uğramasına səbəb ola bilər. Burunu təmizləyərkən və ya nəmləndirərkən çox ehtiyatlı və yüngül toxunuşlarla davranmaq lazımdır.

7. Yatış pozasına diqqət yetirin

Əməliyyatdan sonra üz üstə və yan yatmaq qəti qadağandır. Bu pozalar buruna təzyiq göstərərək onun formasını dəyişə bilər. Həkimlər arxası üstə, başı yuxarıda olmaqla yatmağı tövsiyə edirlər. Yuxu zamanı başın 2 yastıqla yuxarıda saxlanması şişkinliyi də azaldır.

8. Burnu sərt təmizləməyin

Rinoplastikadan sonra burun içərisində qabıqlar və axıntı ola bilər. Lakin bu nahiyəni şiddətlə təmizləmək, burun selikli qişasına zərər vura bilər. Burnunuzu yumşaq şəkildə, həkimin tövsiyə etdiyi sprey və ya məhlullarla təmizləyin. Burnu üfürmək də ilk 2 həftə ərzində qəti şəkildə tövsiyə olunmur.

9. Sauna, hamam və buxar otağından istifadə etmək olmaz

İsti buxar, sauna və hamam, burun nahiyəsindəki toxumaların şişməsinə və qan damarlarının genişlənməsinə səbəb olur. Bu isə qanaxma və infeksiya riski yaradır. Əməliyyatdan sonra ən azı 4-6 həftə bu cür yerlərdən uzaq durmaq vacibdir.

10. Makiyaj və kosmetik vasitələrə diqqət

Xüsusilə burun və burunətrafı nahiyəyə makiyaj tətbiq etmək tövsiyə olunmur. Dərinin nəfəs almasına imkan vermək və yaranın infeksiyadan qorunması üçün ən azı 2 həftə ərzində kosmetik məhsullardan uzaq durmaq məsləhətdir. Əgər istifadə etmək vacibdirsə, hipoallergen və yüngül tərkibli vasitələr seçilməlidir.

Rinoplastika sonrası qaydalara əməl etmək uğurlu nəticənin açarıdır

Rinoplastika sadəcə estetik görünüşü dəyişmək üçün edilmir, bəzən nəfəs alma problemlərinin aradan qaldırılması üçün də tətbiq olunur. Hər iki halda, əməliyyatdan sonra qadağalara əməl etmək həm sağlamlıq, həm də estetik nəticələr baxımından çox önəmlidir.

Əgər bu tövsiyələrə diqqətlə əməl etsəniz:

• Şişkinlik və göyərmələr azalacaq
• Əməliyyat nəticələri daha stabil olacaq
• Sağalma prosesi sürətlənəcək

Unutmayın ki, hər əməliyyat fərdi xarakter daşıyır. Bu səbəbdən, həkiminiz tərəfindən verilən fərdi göstərişlərə əməl etmək birinci dərəcəli əhəmiyyət daşıyır.

Ürək sağlamlığı üçün necə qidalanmalıyıq? – Uzunömürlülüyün əsas açarı

Ürək sağlamlığı, ümumi rifah və uzunömürlülük üçün ən vacib amillərdən biridir. Statistikalar göstərir ki, dünyada və o cümlədən Azərbaycanda ürək-damar xəstəlikləri ölüm səbəbləri arasında ilk yerlərdədir. Lakin yaxşı xəbər odur ki, düzgün və balanslı qidalanma ilə bu xəstəliklərin qarşısını almaq mümkündür. Bu məqalədə ürək sağlamlığı üçün necə qidalanmaq lazım olduğunu elmi əsaslarla izah edəcəyik.

Niyə düzgün qidalanma ürək üçün vacibdir?

Ürək – orqanizmin mühərrikidir. O, daim oksigen və qidaları bütün bədənə daşıyır. Lakin qeyri-sağlam qidalanma, yüksək xolesterin, artıq çəki və şəkərli diabet kimi risk faktorları ürəyin fəaliyyətini zəiflədə və ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən ürəyə faydalı qidalarla zəngin bir pəhriz seçmək sağlamlığın qorunmasında mühüm rol oynayır.

Ürək üçün faydalı olan əsas qida qrupları

1. Omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngin qidalar

Omeqa-3 yağ turşuları ürək döyüntüsünü tənzimləyir, iltihabı azaldır və pis xolesterini (LDL) salmağa kömək edir. Bu maddələrə aşağıdakı qidalar daxildir:

• Dəniz balıqları (somon, skumbriya, sardina)
• Çia və kətan toxumu
• Qoz və badam

2.Liflə zəngin tam taxıllar

Lif, xüsusilə çözülən lif, xolesterin səviyyəsini aşağı salır və damarların tıxanmasının qarşısını alır:

• Yulaf
• Qəhvəyi düyü
• Tam buğda çörəyi və makaronu
• Kinoa

Təzə meyvə və tərəvəzlər

Meyvə və tərəvəzlər antioksidantlar, kalium və digər faydalı maddələrlə zəngindir. Onlar həm təzyiqi, həm də ürək ritmini tənzimləyir:

• Nar, çiyələk, yabanı giləmeyvə – damar sağlamlığı üçün əladır
• Ispanaq, brokoli, kərəviz – kalium və maqneziumla zəngindir

Sağlam yağlar

Trans yağlar əvəzinə təbii yağlardan istifadə edin:

• Zeytun yağı
• Avokado yağı
• Qoz yağı

Hansı qidalardan uzaq durmalıyıq?

Ürək sağlamlığı üçün bəzi qidalardan uzaq durmaq vacibdir. Bu qidalar qan damarlarını daraldır, xolesterini artırır və infarkt riskini yüksəldir:

• Trans yağlar və margarin
• Qızardılmış və işlənmiş qidalar
• Qazlı içkilər və şəkərli şirniyyatlar
• Duzlu qəlyanaltılar və kolbasa-sosis kimi emal olunmuş ətlər
• Aşırı duz – hipertoniya (yüksək təzyiq) riskini artırır

Su qəbulu və maye balansı

Ürək düzgün işləmək üçün kifayət qədər suya ehtiyac duyur. Gün ərzində ən azı 6-8 stəkan su içmək qan dövranını yaxşılaşdırır və qanı durulaşdıraraq tromb riskini azaldır. Kofein və qazlı içkiləri isə minimuma endirmək tövsiyə olunur.

Porsiya nəzarəti və arıqlamaq

Artıq çəki ürək üçün əlavə yük deməkdir. Bunun qarşısını almaq üçün porsiyaları kiçiltmək və gündə 4-5 dəfə, amma az-az yemək daha faydalıdır. Arıqlamaq həm qan təzyiqini, həm də xolesterini balansda saxlayır.

Sağlam qidalanma ilə yanaşı nə etməliyik?

Yalnız qidalanma deyil, yaşam tərzi də ürək sağlamlığı üçün vacibdir:

• Gündə ən azı 30 dəqiqə fiziki aktivlik
• Siqaret və alkoqoldan uzaq durmaq
• Stressin idarə olunması (meditasiya, nəfəs məşqləri)
• Yuxu rejiminə diqqət etmək

Ürək-damar xəstəlikləri riski olanlar üçün əlavə tövsiyələr

Əgər ailədə genetik ürək xəstəlikləri varsa və ya siz artıq hipertoniya, şəkər və ya piylənmə ilə qarşılaşırsınızsa:

• Həkim nəzarətində fərdi pəhriz planı tətbiq edin
• Xolesterin və qan təzyiqi səviyyəsini mütəmadi ölçün
• Qida əlavələrindən yalnız həkim tövsiyəsi ilə istifadə edin

Ürək sağlamlığını qorumaq üçün ilk addım qida seçimlərimizi ağıllı şəkildə etməkdən keçir. Hər gün qida rasionumuza təzə, təbii və qidalandırıcı məhsullar əlavə etmək, zərərli vərdişlərdən uzaq durmaq uzunmüddətli sağlamlıq və xoşbəxt həyat deməkdir. Unutmayın: ürəyiniz üçün nə qədər sağlam qidalanırsınızsa, həyatınız da bir o qədər uzun və keyfiyyətli olacaq.