Stastionar7/24*8505info@mercan.azMəmməd Cəfər Cəfərov küç 12Baku, Azerbaijan 1102
Dietologiya
Dietologiya, insanın qida qəbul etmə tərzi, pəhriz planlaması və düzgün qidalanmanın sağlamlığa təsiri ilə məşğul olan elm sahəsidir. Bu sahə həm tibb, həm də qida elmlərini birləşdirərək insan bədəninin qida maddələrinə olan ehtiyaclarını öyrənir və bu ehtiyaclara uyğun pəhriz planları hazırlayır. Dietologiya, qida, sağlamlıq və xəstəliklər arasında olan əlaqələri araşdıraraq insanların sağlamlığını qorumaq və xəstəliklərin qarşısını almaq üçün müxtəlif strategiyalar təqdim edir.
Dietologiyanın Məqsədləri
Dietologiyanın əsas məqsədi insanların sağlamlığını qorumaq və yaxşılaşdırmaqdır. Bununla yanaşı, bu elm sahəsi insanların qidalanma ilə əlaqədar olan müxtəlif problemləri həll etmək üçün metodlar təklif edir. Dietologiyanın konkret məqsədləri aşağıdakılardır:
Düzgün qidalanmanın təşviqi: İnsanların balanslı və düzgün qidalanmasını təmin etmək üçün onlara müxtəlif pəhriz planları təqdim etmək.
Xəstəliklərin qarşısının alınması və müalicəsi: Məlumdur ki, qidalanma bəzi xəstəliklərin yaranmasına və ya inkişafına səbəb ola bilər. Dietologiya bu xəstəliklərin qarşısını almaq və onların müalicəsi üçün fərdi pəhriz proqramları hazırlayır.
Bədən çəkisinin idarə olunması: Həm çəki itirmək, həm də çəki artırmaq üçün uyğun pəhriz proqramları təqdim etmək.
Xüsusi qidalanma ehtiyacları: Bəzi insanlar xüsusi qidalanma rejiminə ehtiyac duyurlar. Məsələn, şəkərli diabet, ürək xəstəlikləri və ya böyrək xəstəlikləri kimi xroniki xəstəliklərdən əziyyət çəkənlərə fərdi pəhriz proqramları hazırlamaq.
Dietologiyanın Əhəmiyyəti
Qidalanma insanın ümumi sağlamlığına böyük təsir göstərir. Yediyimiz qidalar bədənimizə enerji verir, toxumaların yenilənməsinə kömək edir və orqanizmin düzgün işləməsi üçün lazım olan vitamin və mineralları təmin edir. Düzgün qidalanmama isə ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Məsələn, artıq çəki, ürək xəstəlikləri, şəkərli diabet və s.Dietologiya həmçinin spesifik xəstəliklərin müalicəsində də mühüm rol oynayır. Məsələn, şəkərli diabet xəstələri üçün düzgün qidalanma onların qan şəkəri səviyyəsini idarə etməyə kömək edə bilər. Böyrək xəstəlikləri olan insanlar üçün isə müəyyən qidaların məhdudlaşdırılması və ya artırılması vacibdir.
Dietoloqların Rolu
Dietoloqlar, insanlara düzgün qidalanma vərdişləri qazandırmaq və onların qidalanma ilə əlaqəli sağlamlıq problemlərini həll etmək üçün ixtisaslaşmış mütəxəssislərdir. Onlar fərdi qidalanma proqramları hazırlayır və bu proqramları həyata keçirmək üçün məsləhətlər verir. Dietoloqlar həmçinin qidalanma ilə bağlı tədqiqatlar aparır və yeni məlumatlar əsasında insanlara uyğun məsləhətlər verirlər.
Dietologiyanın Müxtəlif Sahələri
Dietologiya bir çox sahəni əhatə edir və müxtəlif ixtisaslaşma sahələrinə malikdir. Bunlar arasında:
Klinik dietologiya: Xəstəxanalarda və ya sağlamlıq mərkəzlərində işləyən dietoloqlar, xəstələrə düzgün qidalanma məsləhətləri verirlər.
İctimai dietologiya: İctimai sağlamlıq sahəsində fəaliyyət göstərən dietoloqlar, insanlara qidalanma ilə bağlı maarifləndirmə kampaniyaları keçirir və sağlam qidalanmanın təşviqi üçün çalışırlar.
İdman dietologiyası: İdmançılar üçün xüsusi qidalanma proqramları hazırlayan dietoloqlar, onların performansını artırmaq və bədənlərini ən yaxşı vəziyyətdə saxlamaq üçün çalışırlar.
Uşaq dietologiyası: Uşaqların düzgün qidalanmasını təmin etmək üçün xüsusi proqramlar hazırlayan dietoloqlar, onların sağlam böyüməsini təmin etmək üçün çalışırlar.
Nəticə
Dietologiya insan sağlamlığının qorunmasında mühüm rol oynayan bir elm sahəsidir. Bu sahə insanlara düzgün qidalanma vərdişləri qazandırmaq, xəstəliklərin qarşısını almaq və ya müalicə etmək üçün fərdi pəhriz proqramları təklif edir. Dietoloqlar, qidalanma ilə bağlı məlumatları araşdırır və insanların sağlamlıq problemlərini həll etmək üçün uyğun məsləhətlər verirlər. Bu sahənin inkişafı və genişlənməsi insanların sağlamlığını qorumaq və yaxşılaşdırmaq üçün vacibdir.